O presente Código Deontolóxico foi aprobado por unanimidade o día 9 de xuño de 2012, en Asemblea Xeral Extraordinaria de Colexios Oficiais de Traballo Social e Asistentes sociais.

CAPÍTULO I.-DESCRICIÓN E ÁMBITO DE APLICACIÓN

Artigo 1.- O presente Código Deontolóxico é o conxunto de valores, principios e normas que han de guiar o exercicio profesional dos/as traballadores/as sociais no Estado español.

Artigo 2.– Os deberes que formula este Código Deontolóxico, como resultado da vontade normativa que corresponde a unha entidade de dereito público, obrigan a todos/as os/as profesionais do Traballo Social no Estado español no exercicio da súa profesión, calquera que sexa a modalidade profesional ou contractual en que a practiquen. Así mesmo, estes deberes esténdense ás sociedades profesionais rexistradas no correspondente colexio oficial, sen prexuízo doutras regulacións colexiais.
O Consello Xeral do Traballo Social, os Consellos Autonómicos, os Colexios Oficiais do Traballo Social (en diante as organizacións colexiais) poderán estipular e aprobar cantas normas deontolóxicas adicionais ao presente Código consideren, no marco competencial e territorial que lles corresponda legalmente e sempre que a lexislación autonómica confíralles tal facultade. As normas ditadas no exercicio da devandita potestade serán complementarias econgruentes coas establecidas no presente Código.

Artigo 3.– O incumprimento dalgunha norma deste Código supón incorrer en falta disciplinaria tipificada nos Estatutos das respectivas organizacións e cuxa corrección se fará a través do procedemento sancionador establecido.

Artigo 4.– As organizacións colexiais asumen como un dos seus obxectivos primordiais a promoción e desenvolvemento da deontoloxía profesional, así como velar polo seu cumprimento e dedicarán atención preferente á difusión dospreceptos deste Código entre todos/ as os/as profesionais e o conxunto de
institucións sociais. Propoñerán así mesmo que os principios aquí expostos sexan obxecto de estudo polo alumnado de Traballo Social nas universidades. As organizacións colexiais tratarán de que as normas deste Código Deontolóxico, que representan un compromiso formal da Institución Colexial e da profesión ante a sociedade española, polo seu carácter esencial para o exercicio dunha profesión de alto significado ético, humano e social, pasen a formar parte do ordenamento xurídico garantido polos poderes públicos.

Artigo 5.- O traballo social é unha profesión baseada na práctica e unha disciplina académica que promove a mudanza e o desenvolvemento social, a cohesión social e o fortalecemento e a liberación das persoas. Os principios de xustiza social, os dereitos humanos, a responsabilidade colectiva e o respecto á diversidade son fundamentais para o traballo social. Apoiada polas teorías do traballo social, as ciencias sociais, as humanidades e os coñecementos  indíxenas, o traballo social involucra as persoas e estruturas para facer fronte
a desafíos da vida e aumentar o benestar
.
Artigo 6.– Traballador/a social é a persoa física que acredite estar en posesión de calquera título oficial que faculte para exercer a profesión de traballo social obtido nalgunha das universidades españolas. Os/as profesionais cuxo título de Traballo Social fose expedido por outros Estados membros da Unión
Europea, deberán presentar a correspondente credencial de recoñecemento do mesmo para o exercicio da profesión en España ou da súa homologación cando se trate de títulos expedidos por países terceiros.

CAPÍTULO II. APLICACIÓN DE PRINCIPIOS XERAIS DA PROFESIÓN

Artigo 7.- O Traballo Social está fundado sobre os valores indivisibles e universais da dignidade humana, a liberdade e a igualdade tal e como se contemplan na Declaración Universal dos Dereitos Humanos ,as institucións democráticas e o Estado de Dereito. Neles baséase a actuación profesional, por medio da aceptación dos seguintes principios:

Principios básicos:

  1. Dignidade. A persoa humana, única e inviolable, ten valor en si mesma cos seus intereses e finalidades.
  2. Liberdade. A persoa, en posesión das súas facultades humanas, realiza todos os actos sen coacción nin impedimentos.
  3. Igualdade. Cada persoa posúe os mesmos dereitos e deberes compatibles coas súas peculiaridades e diferenzas.

Destes principios básicos derivan os seguintes:

Principios xerais:

  1. Respecto activo á persoa, ao grupo, ou á comunidade como centro de toda intervención profesional.
  2. Aceptación da persoa en canto tal coas súas singularidades e diferenzas.
  3. Superación de categorizacións derivadas de esquemas prefixados.
  4. Ausencia de xuízos de valor sobre a persoa así como sobre os seus recursos, motivacións e necesidades.
  5. Individualización expresada na necesidade de adecuar a intervención profesional ás particularidades específicas de cada persoa, grupo ou comunidade.
  6. Personalización: esixe recoñecer o valor do destinatario non como obxecto senón como suxeito activo no proceso de intervención coa intencionalidade de dereitos e deberes.
  7. Promoción integral da persoa, considerada como un todo, desde as súas capacidades potenciais e os múltiples factores internos e externos circunstanciais. Supón superar visións parciais, unilaterais así como integrar a intervención a través da interprofesionalidade.
  8. Igualdade de oportunidades, de dereitos, de equidade e de participación desde a convicción de que cada persoa ten capacidades para unha maior calidade de vida.
  9. Solidariedade, implicarse no logro dunha sociedade inclusiva, e a obrigación de oporse ás situacións sociais que contribúen á exclusión, estigmatización ou subxugamento social.
  10. Xustiza social coa sociedade en xeral e coas persoas coas que se traballa, dedicando o seu exercicio profesional a axudar aos individuos, grupos e comunidades no seu desenvolvemento e a facilitar a resolución de
    conflitos persoais e/ou sociais e as súas consecuencias.
  11. Recoñecemento de dereitos humanos e sociais e a súa concreción no exercicio real dos mesmos.
  12. Autonomía exercida desde a confianza nas capacidades propias dos profesionais, sen coaccións externas.
  13. Autodeterminación como expresión da liberdade da persoa e por tanto da responsabilidade das súas accións e decisións.
  14. Responsabilidade e corresponsabilidade coa persoa usuaria, con todos os suxeitos que participan na intervención profesional e coas institucións.
  15. Coherencia profesional coñecendo e respectando o proxecto e a normativa da institución onde traballa.
  16. Colaboración profesional de maneira activa, construtiva e solidaria en relación cos/as outros/as profesionais que participan na intervención profesional coa persoa usuaria. Do mesmo xeito no referente ao autoorganización dos/as profesionais do traballo social nas súas estruturas organizativas colexiais.
  17. Integridade: esixe do profesional non abusar da relación de confianza coa persoa usuaria, recoñecer os límites entre a vida persoal e profesional, e non aproveitarse da súa posición para obter beneficios ou ganancias
    persoais.

CAPÍTULO III. DEREITOS E DEBERES DAS/DOS TRABALLADORAS/ES SOCIAIS

A. RELACIÓN COA PERSOA USUARIA

Artigo 8.– Os/as profesionais do traballo social comprométense a respectar e promover os principios recollidos neste Código Deontolóxico.

Artigo 9.– Os/as profesionais do traballo social exercen a súa profesión desde o respecto dos dereitos humanos fundamentais dos individuos, grupos e comunidades recoñecidos na Declaración Universal dos Dereitos Humanos das Nacións Unidas, o Convenio Europeo para a Protección dos Dereitos e das Liberdades Fundamentais, a Carta de Dereitos Fundamentais da Unión Europea de 2007, a Constitución Española de 1978 e todos aqueles recolleitos nas declaracións e convencións recoñecidas pola Comunidade Internacional e
ratificadas por España.

Artigo 10.- Os/as profesionais do traballo social toman decisións xustificadas eticamente, en conformidade coa Declaración Internacional de Principios Éticos da FITS, os Criterios Éticos Internacionais para os Traballadores Sociais e canto se establece no presente Código Deontolóxico.

Artigo 11.– Os/as profesionais do traballo social actúan desde os principios de dereito á intimidade, confidencialidade e uso responsable da información no seu traballo profesional, tal e como se recollen no Capítulo IV do presente Código.

Artigo 12.– Os/as profesionais do traballo social teñen a responsabilidade de exercitar a súa profesión a fin de identificar e desenvolver as potencialidades fortalezas de persoas, grupos e comunidades para promover o seu
apoderamento.

Artigo 13.- Os/as profesionais do traballo social, desde o respecto ás diferenzas, proporcionan a mellor atención posible a todos aqueles que soliciten a súa intervención profesional segundo a identidade de cada cal sen discriminacións por razón de xénero, idade, capacidade, cor, clase social, etnia, relixión, lingua, crenzas políticas, inclinación sexual ou calquera outra diferenza.

Artigo 14.– Os/as profesionais do traballo social traballan en estreita colaboración coa persoa usuaria, motivan a súa participación e prestan o debido respecto aos seus intereses e aos das demais persoas involucradas.

Artigo 15.- Os/as profesionais do traballo social, promovendo o compromiso e a implicación das persoas usuarias, favorecen que estas se responsabilicen na toma de decisións e accións que poidan afectar á súa vida sempre que non vulneren os dereitos e intereses lexítimos de terceiros. Farán o menor uso posible de medidas legais coercitivas, e só as adoptarán en favor dunha das partes implicadas nun conflito, despois dunha coidadosa avaliación dos argumentos de cada unha das partes.

Artigo 16.- O traballo social é incompatible co apoio, directo ou indirecto, a individuos, grupos, forzas políticas ou estruturas de poder que agridan a outros seres humanos mediante o terrorismo, a tortura ou outros medios violentos.

Artigo 17.- Os profesionais do traballo Social comprométense na intervención social a buscar e garantir a toda persoa, grupo ou comunidade a igualdade de oportunidades, o acceso a recursos e o apoio para cubrir as súas necesidades; especialmente daqueles que se atopan en situación de maior vulnerabilidade ou nalgunha situación especifica de desvantaxe social.

Artigo 18.- O/a profesional do traballo social ten o deber de proporcionar, baseándose nas características e capacidades de comprensión da persoa usuaria, a información necesaria sobre as disposicións lexislativas e administrativas e sobre os dereitos, deberes, vantaxes, desvantaxes, recursos e programas pertinentes. Desde estes coñecementos establece a relación profesional coa persoa usuaria, o proceso, os resultados previstos e a posible finalización da intervención.

Artigo 19.- Cando por causas diversas non sexa posible acordar as cuestións que afecten á persoa usuaria, o profesional velará pola elección dos mellores procesos que aseguren que a decisión adoptada é tomada en coherencia cos intereses, desexos e necesidades daquel/a.

Artigo 20.- Nos casos en que sexa necesario derivar a atención da persoa usuaria a outro servizo, o/a profesional do traballo social farao da maneira máis favorable para aquela, procurando a continuidade da intervención.

Artigo 21.- Cando a acción ou actividade da persoa usuaria, de forma real ou potencial, presente un grave risco (previsible ou inminente) para si ou para outros, procederase profesionalmente, co consentimento do equipo no seu caso, a solicitar a quen corresponda a limitación cautelar do dereito de autodeterminación.

Artigo 22.- O/a profesional do traballo social procurará o desenvolvemento de procedementos para que a acode usuaria teña un comportamento adecuado na relación profesional baseada no respecto mutuo.

Articulo 23.- A situación de poder ou superioridade que o exercicio da súa actividade poida conferir ao profesional do traballo social sobre a persoa usuaria, nunca será utilizada por aquel/a para o seu lucro, interese ou beneficio propio.

B. RELACIÓN CON OUTROS/AS PROFESIONAIS

Artigo 24.- Nos casos nos que exista unha intervención simultánea con outros profesionais, o/a profesional do traballo social debe procurar a coordinación necesaria para que aquela sexa adecuada desde o ámbito das súas competencias no marco da institución ou organización na que exerza a súa actividade.

Artigo 25.- O/a profesional do traballo social debe solicitar o consentimento da persoa usuaria para a presenza de terceiras persoas alleas ao acto de intervención profesional, tales como alumnado en prácticas, profesionais en formación, estudo ou investigación, voluntariado, etc-.

Artigo 26.- O/a profesional do traballo social promove o intercambio de coñecementos, experiencias e ideas cos/as colegas e profesionais doutras disciplinas a fin de enriquecerse mutuamente e mellorar a intervención social.

Artigo 27.- O/a profesional do traballo social presta desinteresadamente orientación e guía, así como atención ás demandas, coa máxima dilixencia aos/ as colegas que o soliciten.

Artigo 28.– O/a profesional do traballo social debe rexistrar e arquivar debidamente a documentación realizada a fin de podela transferir ou derivar aos profesionais correspondentes para evitar reiteracións ou retrocesos na actividade profesional.

Artigo 29.- O/a profesional do traballo social avalía con criterios obxectivos e rigorosos e de maneira leal e respectuosa tanto o seu traballo como o que lle corresponde facer en equipo.

Artigo 30.- As relacións entre os/as profesionais do traballo social deben rexerse polos principios de profesionalidade, coordinación, colaboración e respecto recíproco, evitando a competencia desleal.

Artigo 31.- Para participar na selección de colegas e outros profesionais o/a profesional de traballo social farao de acordo cos criterios éticos contidos neste Código Deontolóxico. En todo caso deben terse en conta criterios de igualdade, non discriminación, publicidade, mérito e capacidade.

Artigo 32.- Nas peritaxes o/a profesional do traballo social manterá o máis absoluto respecto persoal ao colega da parte contraria ou ao autor/a de o traballo profesional ao que se refira a peritaxe, evitando calquera tipo de descualificación subxectiva e cinguíndose aos aspectos técnicos da cuestión controvertida. Deberá limitarse a emitir contidos de estrita índole técnica- profesional.

Artigo 33.- Cando un/a profesional do traballo social coñeza que outro/a colega incumpre as normas do presente Código Deontolóxico debe comunicalo por escrito á organización colexial correspondente.

C. RELACIÓN COAS INSTITUCIÓNS

Artigo 34.- Os/as profesionais do traballo social hanse de implicar profesionalmente nos dereitos e intereses da persoa usuaria informando, cando iso sexa necesario, á autoridade competente e aos organismos colexiais acerca das violacións de Dereitos Humanos, malos tratos ou calquera actuación cruel, inhumana ou degradante de que sexa vítima calquera persoa dos que tiver coñecemento no exercicio profesional, mesmo cando as persoas consintan a situación na que se atopan.

Artigo 35.- O/a profesional do traballo social asumirá os principios deste Código e a promoción de dereitos e deberes sociais nas organizacións e entidades nas que exerza a súa actividade, apoiando responsablemente e de maneira activa, na medida das súas posibilidades, os procesos orientados á mellora da calidade dos servizos sociais.

Artigo 36.– O/a profesional do traballo social ha de coñecer a normativa, a organización e o funcionamento da entidade na que traballa, respectando os seus obxectivos. No caso de que aqueles sexan contrarios total ou parcialmente aos principios básicos da profesión, o/a profesional actúe en conformidade co establecido no presente Código. En caso de conflito entre a dependencia laboral e o respecto aos principios da profesión que puidesen xerar accións incompatibles cos principios éticos ou a calidade ou eficiencia profesional en beneficio da persoa usuaria, o/a profesional poderá solicitar o apoio e no seu caso o amparo do Colexio Profesional.

Artigo 37.- O/a profesional do traballo social, para maior eficacia e eficiencia das organizacións e os seus servizos, e en beneficio das persoas usuarias e da comunidade, debe promover a participación na mellora das políticas sociais, na planificación e organización, nos procedementos e protocolos, nos estándares de calidade e o código deontolóxico da institución ou organismo onde presta os seus servizos.

Artigo 38.- O/a profesional do traballo social, ao informar con regularidade da súa actividade aos responsables da entidade onde preste os seus servizos, farao dentro dos límites compatibles coa confidencialidade, o segredo profesional e os principios básicos da profesión, tal e como se desprende deste Código.

Artigo 39.– O/a profesional do traballo social debe dar a coñecer aos/as responsables ou directivos/as da institución ou organismo onde presta os seus servizos, as condicións e os medios indispensables para levar a cabo a intervención social que lle foi confiada, así como todo aquilo que obstaculice o seu labor profesional.

Artigo 40.- O/a profesional do traballo social disporá de autonomía para elixir e aplicar na elección e aplicación das técnicas idóneas, medios e condicións que favorezan as súas relacións e intervencións profesionais. Así mesmo, ten dereito a solicitar da organización onde preste os seus servizos a oportunidade de formarse e actualizarse en todas aquelas materias que repercutan nun mellor desempeño da súa acción profesional.

Artigo 41.- O/a profesional do traballo social, en relación coa organización e o traballo en equipo, teña en conta que a documentación profesional está suxeita a criterios de confidencialidade, polo que o seu uso queda limitado por e para o obxectivo profesional de que se trate. Solicite as medidas de seguridade necesarias para garantir a dita confidencialidade.

Artigo 42.- O/a profesional do traballo social debe ter unha visión global do traballo a realizar na institución ou organismo nos que presta os seus servizos, e establecer prioridades con criterios obxectivos acordes coa misión da entidade e en función das necesidades detectadas na realidade social.

Artigo 43.- O/a profesional do traballo social, desde o marco das súas competencias profesionais na organización da que forma parte, ha de facilitar a cooperación coas entidades e organizacións afíns, cuxas políticas e programas vaian dirixidos a proporcionar servizos adecuados e promover a calidade de
vida dos usuarios.

Artigo 44.- O/a profesional do traballo social vela para que os informes realizados, a petición da súa entidade ou calquera outra organización, permanezan suxeitos ao deber e ao dereito xeral da confidencialidade. En calquera caso a entidade solicitante quedará obrigada a non darlles difusión fóra do obxectivo concreto para o que foi solicitado nos termos que se establecen no seguinte Capítulo.

Artigo 45.- Ante prácticas non éticas dalgunha organización ou entidade, que lesionen os dereitos e/ou a dignidade da persoa usuaria, o/a profesional do traballo social comunicará a situación á Comisión Deontolóxica da respectiva organización colexial.

Artigo 46- O/a profesional do traballo social desde a súa responsabilidade principal cara a á persoa usuaria proporá os necesarios cambios de política, procedementos e actuacións mediante as canles apropiadas cos que contan as entidades e organizacións. No caso de que estas limitasen a responsabilidade na súa actuación e persistan lesións e vulneración grave dos dereitos da persoa usuaria, se se esgotan as vías de solucións adecuadas, recorrerá a instancias superiores ou á máis ampla comunidade de intereses.

Artigo 47.- O/a profesional do traballo social, de acordo cos principios básicos recollidos neste Código, segundo o marco da intervención profesional (en relación coa persoa usuaria, con outros profesionais e coas institucións) e nos supostos profesionais nos que a aplicación da norma ou mandato institucional supoña un conflito cos seus principios éticos, relixiosos ou morais, poderá invocar o dereito ao acto individual de obxección de conciencia sen prexuízo de asumir posteriormente as responsabilidades derivadas do devandito acto.

CAPÍTULO IV. A CONFIDENCIALIDADE E SEGREDO PROFESIONAL

Artigo 48.– A confidencialidade constitúe unha obriga na actuación do/o traballador/a social e un dereito da persoa usuaria, e abarca a todas as informacións que o/a profesional reciba na súa intervención social por calquera medio.

Artigo 49.– Están suxeitos/as ao segredo profesional:

a. Os/as profesionais do traballo social calquera que sexa a súa titulación, ámbito de actuación e modalidade do seu exercicio profesional.
b. Os/as profesionais que traballan en equipo co/a profesional do traballo social e que, pola súa intervención e con independencia da súa profesión, teñan coñecemento de calquera información confidencial.
c. O alumnado de traballo social en prácticas e o voluntariado que ocasionalmente interveña xunto ao/o traballador/a social.
O/a profesional do traballo social solicitará discreción aos/as colaboradores/as, persoal administrativo, estudantes, voluntarios/as ou de calquera outro tipo, que por razón da súa profesión manexen información confidencial, facéndolles saber a obrigación de gardar silencio sobre a mesma, sen prexuízo de asinar cláusulas de obrigación de segredo conforme á normativa de protección de datos.

Artigo 50.- O segredo profesional dos/as traballadores/as sociais esténdese a toda información confidencial calquera que sexa a maneira na que se solicitou Enténdese por información confidencial aquela que é de carácter persoal e que a persoa usuaria non quere que se revele. En caso de dúbida sobre a natureza da información, o/a profesional poderá solicitar a confirmación de tal extremo á persoa usuaria, preferentemente por escrito, ou pedir asesoramento á Comisión Deontolóxica do órgano competente ou da estrutura colexial.

Artigo 51.– O/a profesional do traballo social informará á persoa usuaria durante as intervencións sociais significativas do seu dereito á confidencialidade da información obtida e dos límites do segredo profesional.

Artigo 52.- O deber de segredo profesional non ten límite temporal algún, permanecendo despois de cesar a prestación dos servizos profesionais ou producirse o falecemento da persoa usuaria.

Artigo 53.- O/a traballador/a social cumprirá os seguintes deberes en relación coa información confidencial:

  1. De calidade: O/a profesional solicitará a información estritamente necesaria para o desempeño da súa intervención social da forma máis exacta posible, sendo respectuoso/a na súa obtención e actualización e facendo un uso responsable da mesma.
  2. De consentimento: Cando a información se obteña da persoa usuaria, entenderase concedida a súa autorización polo mero feito da súa solicitude dentro da intervención profesional. A persoa usuaria deberá ter a garantía da confidencialidade da información que deba facilitar para a intervención profesional. Deberá explicarse á persoa usuaria como traballa a organización, indicándolle que ten en todo momento o dereito de aceptar, rexeitar ou retirar o consentimento, se nalgún momento o estima oportuno, de acordo coa normativa vixente.
  3. De Cesión de información e advertencia de confidencialidade: O/a profesional do traballo social, sempre que remita ou traslade información indicará por escrito, se fose necesario, ao receptor/a, que esta é confidencial e que só pode utilizarse para o fin solicitado, podendo existir responsabilidade en caso contrario. En toda circunstancia aterase ao principio de prudencia no manexo e cesión da información. Evitará por iso comentarios e coloquios acerca de información sobre os/os usuarios/as en espazos públicos, abertos ou faltos de intimidade.
  4. De limitación: O/a profesional do traballo social debe limitar as informacións que achega aos seus colegas e a outros/as profesionais tan só aos elementos que considere estritamente indispensables para a consecución do obxectivo común, respectando o segredo profesional.
  5. De cumprimento da lexislación de protección de datos, administrativa ou da entidade na que traballe: O/a profesional do traballo social cumprirá a normativa en materia de protección de datos, administrativa ou da entidade na que traballe, especialmente en relación aos datos sensibles e custodia de expedientes, como garantía do principio de confidencialidade e segredo profesional.
  6. De Finalidade: A información obtida dedicarase ao fin para o que se solicitou salvo consentimento expreso da persoa usuaria, autorización legal ou petición xudicial.
  7. De custodia e acceso responsable: O/a traballador/a social, sen prexuízo das responsabilidades do resto de profesionais cos que traballa ou para quen traballa, deberá custodiar os documentos e informacións da persoa usuaria, así como restrinxir o acceso permitindo o seu uso só ao persoal autorizado cos que desempeña a súa función como forma de garantir a confidencialidade.

Artigo 54.- Supostos de exención da confidencialidade e do segredo profesional. O/a profesional do traballo social terá como prioridade a vida, seguridade e integridade física, psicolóxica e social da persoa usuaria, dando a información confidencial indispensable no círculo máis restrinxido posible da intervención profesional.
Para que o/a profesional poida romper o segredo profesional debe darse unha situación excepcional de suma gravidade que supoña un risco previsible e inminente para a persoa usuaria, para o/o traballador/a social ou para terceiros.

Sen embargo, o/a profesional non vulnera o segredo profesional nos seguintes supostos:

a. Cando fose relevado/a do segredo profesional, por escrito, pola persoa usuaria, o seu representante legal ou os seus herdeiros.
b. Cando reciba orde de informar sobre cuestións confidenciais por mandato legal ou por un órgano xudicial. Se a pesar diso tivese dúbidas sobre os límites da información confidencial solicitada poderá pedir asesoramento
á Comisión Deontolóxica da estrutura colexial correspondente e expoñelo tanto de forma previa como no xuízo ou expediente, para ser eximido da devandita obriga pola autoridade xudicial ou administrativa.
c. Cando sexa denunciado por un usuario pola comisión dun delito ou falta ou a infracción do código deontolóxico sempre que non existan outras formas eficaces de defenderse. Se comparece como testemuña poderá pedir a substitución conforme ao punto b).
d. Cando a persoa usuaria ou terceiras persoas poidan resultar afectadas dunha forma inxusta e grave.
e. Cando se realice a intervención social en equipo respecto da información necesaria para iso, independentemente de se son traballadores/as sociais ou non. Se non o son advertirase da obriga de segredo profesional ou de gardar silencio.

Artigo 55.– En caso de dúbida na aplicación dos principios e supostos antes indicados para a ruptura do segredo profesional atenderase xerarquicamente aos seguintes principios:

a. Prioridade de protección dos dereitos fundamentais da persoa usuaria ou terceiros especialmente protexidos pola Lei.
b. Principio de seguridade.
c. Principio de liberdade de decisión.

CAPÍTULO V. AS COMISIÓNS DEONTOLÓXICAS

Art.- 56.– O Consello Xeral creará unha Comisión Deontolóxica á que dotará dun Regulamento de Réxime Interno que establecerá o funcionamento, obxecto e funcións da mesma.
En todo caso, a Comisión Deontolóxica do Consello Xeral poderá:

a. Realizar actividades formativas e divulgadoras en materia de ética profesional e deontoloxía.
b. Emitir informes xerais a petición do Consello Xeral en materias da súa competencia.
c. Emitir informes sobre aspectos específicos en materia de ética e deontoloxía profesional cando sexan solicitados por organismos ou institucións públicas ou privadas, previa toma en consideración polo Consello Xeral.
d. Emitir informes en materias da súa competencia a petición dos Colexios Oficiais ou Consellos Autonómicos.

Art.- 57.- As organizacións colexiais poderán crear as súas propias Comisións Deontolóxicas de acordo co previsto nos seus Estatutos e na súa propia normativa autonómica. No caso de que non a creasen poderán recorrer á Comisión Deontolóxica do Consello Xeral aos fins previstos no Capítulo 1.

Art.- 58.- As Comisións Deontolóxicas velarán pola deontoloxía profesional con arranxo ao disposto neste Código Deontolóxico. As súas funcións serán:

a. Elaborar criterios orientativos xerais sobre aspectos deontolóxicos na intervención profesional.
b. Prestar asesoramento xenérico aos/as profesionais que o requiran.
c. Ditaminar en casos específicos sometidos á súa consideración polas Xuntas de Goberno dos Colexios ou Consellos Autonómicos, sexa por iniciativa destes ou a petición dos colexiados.

Art.- 59.- As Comisións Deontolóxicas poderán ditaminar, a petición dos órganos colexiais con competencia en materia sancionadora, nos casos de expedientes disciplinarios seguidos pola comisión de presuntas vulneracións do Código Deontolóxico.
Nestes casos o ditame emitido polas Comisións Deontolóxicas será preceptivo, pero non vinculante.

DISPOSICIÓN FINAL.- ENTRADA EN VIGOR

PRIMEIRA. O presente Código Deontolóxico, unha vez aprobado pola Asemblea Xeral do Consejo General del Trabajo Social, publicarase para xeral coñecemento dos/as profesionais do traballo social, no primeiro boletín de información que se edite, así como nas páxinas web dos Consellos Autonómicos e Colexios Oficiais, entrando en vigor aos 20 días ao seguinte da súa aprobación.

DECLARACIÓN GLOBAL DE PRINCIPIOS ÉTICOS DO TRABALLO SOCIAL

Esta Declaración de Principios Éticos (de aquí en diante referida como a Declaración) serve como marco xeral para que os traballadores sociais traballen a prol dos máis altos estándares con respecto á súa integridade profesional.
O noso compromiso de defender os valores e principios fundamentais da profesión do traballo social está ligado á nosa aceptación desta Declaración como profesionais do traballo social, educadoraes, estudantes e investigadores.
Existe unha serie de valores e principios éticos que nos informan como traballadores sociais; esta realidade foi recollida en 2014 pola Federación Internacional de Traballadores Sociais (FITS) na súa Definición Global do Traballo Social, a cal fomenta e recoñece as ampliacións rexionais e nacionais.

Todas as políticas da FITS, incluída a Definición Global do Traballo Social, derívanse destes principios éticos.
O traballo social é unha profesión baseada na práctica e unha disciplina académica que facilita o cambio e o desenvolvemento sociais, a cohesión social e o apoderamento e a liberación das persoas. Os principios de xustiza social, dereitos humanos, responsabilidade colectiva e respecto polas diversidades son fundamentais para o traballo social. Apoiado por teorías de traballo social, ciencias sociais, humanidades e coñecemento indíxena, o traballo social involucra ás persoas e estruturas para abordar os desafíos da vida e mellorar
o benestar.http://ifsw.org/get-involved/global-definition-of-social-work/

Principios:
1. Recoñecemento da Dignidade Inherente ao Ser Humano
Os traballadores sociais recoñecen e respectan a dignidade inherente e o valor de todos os seres humanos en actitude, palabra e acción. Respectamos a todas as persoas, pero desafiamos as crenzas e accións daquelas persoas que se desvalorizan ou estigmatizan ben a si mesmas ou a outros.

2. Promoción dos Dereitos Humanos
Os traballadores sociais promoven e réxense polos dereitos fundamentais e inalienables de todos os seres humanos. O traballo social baséase no respecto do valor inherente á dignidade de todas as persoas e os dereitos individuais e sociais e/ou civís. Os traballadores sociais adoitan traballar coa xente para atopar un equilibrio adecuado entre os distintos dereitos humanos.

3. Promoción da Xustiza Social
Os traballadores sociais teñen a responsabilidade de involucrar ás persoas no logro da xustiza social, en relación coa sociedade en xeral e en relación coas persoas coas que traballan. Isto significa:

3.1 Rexeitar a discriminación e opresión institucional
Os traballadores sociais promoven a xustiza social en relación coa sociedade en xeral e coas persoas coas que traballan en particular.
Os traballadores sociais desafían a discriminación relacionada (pero non limitada) coa idade, capacidades, estado civil, clase, cultura, etnia, sexo, identidade de xénero, idioma, nacionalidade (ou falta dela), opinións, outras características físicas, habilidades físicas ou mentais, crenzas políticas, pobreza, raza, relixión, crenzas espirituais, orientación sexual, situación socioeconómica, ou estrutura familiar.
3.2 Respectar a diversidade
Os traballadores sociais traballan para fortalecer as comunidades inclusivas que respectan a diversidade étnica e cultural das sociedades, tendo en conta as diferenzas individuais, familiares, grupais e comunitarias.
3.3 Promover o acceso a recursos de forma equitativa
Os traballadores sociais avogan e traballan polo acceso e a distribución equitativa de recursos e a riqueza.
3.4 Desafiar políticas e prácticas inxustas
Os traballadores sociais traballan para chamar a atención das súas organizacións, políticos e membros do público en situacións nas que as políticas e os recursos son inadecuados ou nas que as políticas e as prácticas
son opresivas, inxustas ou prexudiciais. Ao facelo, os traballadores sociais non deben ser penalizados.
Os traballadores sociais deben ser conscientes das situacións que poden ameazar a súa propia seguridade e protección, e por tanto deben tomar decisións sensatas en tales circunstancias. Os traballadores sociais non
están obrigados a actuar en situacións que puidesen poñelos en risco.
3.5 Construír solidariedade
Os traballadores sociais traballan activamente a nivel comunitario xunto cos seus compañeiros, dentro e fóra da profesión, para así construír redes de solidariedade e traballar para conseguir cambios transformadores e
sociedades responsables e inclusivas.

4. Promoción do dereito á autodeterminación
Os traballadores sociais respectan e promoven os dereitos das persoas a tomar as súas propias decisións, a condición de que estas non ameacen os dereitos e intereses lexítimos dos demais.

5. Promoción do dereito á participación
Os traballadores sociais traballan para acrecentar a autoestima e as capacidades innatas das persoas, promovendo a súa plena participación en todos os aspectos das decisións e accións que afectan as súas vidas.

6. Respecto pola confidencialidade e privacidade das persoas

6.1 Os traballadores sociais respectan e traballan de acordo cos dereitos de confidencialidade e privacidade, a menos que exista un claro risco de dano cara a si mesmos, cara a outros ou outras restricións legais.
6.2 Os traballadores sociais informan ás persoas coas que se relacionan acerca dos devanditos límites con respecto á confidencialidade e privacidade.

7. Tratar ás persoas como un todo
Os traballadores sociais recoñecen as dimensións biolóxicas, psicolóxicas, sociais e espirituais da vida das persoas e entenden e tratan a todas as persoas como un todo completo. Este recoñecemento utilízase para formular avaliacións e intervencións integrais coa plena participación das persoas, organizacións e comunidades coas que traballan os traballadores sociais.

8. Emprego ético da tecnoloxía e as redes sociais

8.1 Os principios éticos desta Declaración aplícanse a todos os contextos da práctica do traballo social, a educación e a investigación, xa sexa mediante o contacto directo cara a cara ou mediante o uso da tecnoloxía dixital e as redes sociais.
8.2 Os traballadores sociais deben recoñecer que o uso da tecnoloxía dixital e as redes sociais poden representar unha ameaza para a práctica de moitos estándares éticos, incluíndo pero non limitándose á privacidade e confidencialidade, conflitos de interese, competencias e documentación, polo que deben contar co coñecemento e habilidades necesarias para protexerse contra prácticas non éticas ao usar as novas tecnoloxías.

9. Integridade profesional

9.1 É responsabilidade das asociacións e organizacións nacionais de traballo social o desenvolver e actualizar periodicamente os seus propios códigos de ética e/ou directrices éticas, para así ser coherentes con esta Declaración, tendo en conta as situacións locais. Tamén é responsabilidade das organizacións nacionais informar aos traballadores sociais e ás escolas de traballo social sobre esta Declaración de Principios Éticos e as súas propias directrices éticas. Os traballadores sociais deberían actuar de acordo co código e/ou directrices éticas vixentes no seu país.
9.2 Os traballadores sociais deben ter as titulacións requiridas e desenvolver e manter tanto as habilidades como as competencias necesarias para facer o seu traballo.
9.3 Os traballadores sociais apoian a paz e a non violencia. Os traballadores sociais poden traballar xunto co persoal militar con fins humanitarios e traballar para a consolidación da paz e a reconstrución. Os traballadores sociais que operan dentro dun contexto militar ou de mantemento da paz sempre deben apoiar a dignidade e a vontade das persoas como o seu enfoque principal. Os traballadores sociais non deben permitir que os seus coñecementos e habilidades sexan utilizados con fins inhumanos, como a tortura, vixilancia militar, o terrorismo ou a terapia de conversión, e non deben utilizar armas a título profesional ou persoal cara a outras persoas.
9.4 Os traballadores sociais deben actuar con integridade. Isto inclúe non abusar das súas posicións de poder e das relacións de confianza coas persoas coas que se relacionan; recoñecen os límites entre a vida persoal e profesional e non abusar das súas posicións para beneficio ou enriquecemento material persoal.
9.5 Os traballadores sociais recoñecen que dar e recibir pequenos obsequios é parte do traballo social e dos costumes nalgunhas culturas e países. En tales situacións, isto debe ser referenciado no código de ética do país.
9.6 Os traballadores sociais teñen o deber de tomar as medidas necesarias para coidar de si mesmos profesional e persoalmente no lugar de traballo, na súa vida privada e na sociedade.
9.7 Os traballadores sociais recoñecen que son responsables das súas accións ante as persoas coas que traballan, os seus compañeiros de profesión, as súas entidades empregadoras, as súas asociacións profesionais e as leis locais, nacionais e internacionais así como convencións. Ademais tamén recoñecen que estas responsabilidades poden entrar en conflito, o cal debe ser negociado para minimizar posibles danos colaterais. As decisións sempre deben basearse en probas empíricas; experiencia e coñecemento na práctica; e consideracións éticas, legais e culturais. Os traballadores sociais deben estar preparados para mostrar e ser transparentes con respecto ás razóns das decisións tomadas.
9.8 Os traballadores sociais e os organismos que os empregan traballan para crear espazos tanto nas súas contornas de traballo como nos seus países, onde se discutan, avalíen e defendan os principios desta Declaración e os dos seus propios códigos de ética nacionais. Os traballadores sociais e as súas entidades empregadoras fomentan e participan no debate para facilitar a toma de decisións eticamente informadas.

O documento “Declaración Global de Principios Éticos” foi aprobado na Asemblea Xeral da Federación Internacional de Traballadores Sociais e na Asemblea Xeral da Asociación Internacional de Escolas de Traballo Social en Dublín, Irlanda, en xullo de 2018.

Códigos Nacionais de Ética
A seguir a lista dos Códigos Nacionais de Ética do Traballo Social adoptados polas organizacións membros da FITS. Os Códigos de Ética están nas linguas nacionais dos diferentes países aos que proximamente se engadirán máis códigos nacionais de ética.

• Australia
• Canadá | Directrices
para a práctica ética
• Dinamarca
• Finlandia
• Francia
• Alemaña
• Irlanda
• Israel
• Italia
• Xapón
• Luxemburgo

• Noruega
• Puerto Rico Inglés | Español
• Portugal
• Rusia
• Singapur
• Corea do Sur Inglés | Coreano
• España
• Suecia Inglés | Sueco
• Suíza Alemán | Francés | Italiano
• Turquía Inglés | Turco
• EE.UU.
• Reino Unido